“Art is the lie that reveals reality.” Jeroen Brouwers - “Culture, considered as a process, means acquiring a vast deal of useless knowledge, and then forgetting it.” Albert Jay Nock - “The world is full of objects, more or less interesting; I do not wish to add any more.” Douglas Huebler - “In life and in art one has to begin each day anew.” Louis Couperus



Titel: De uitbreiding van polder Mastenbroek
2004 / 2005





fotografie: Sjaak Langenberg
film stills: Melvin Houtappels
vormgeving: Rosé de Beer (kiosk, poster, filmtitels) & Ester van de Wiel (billboard)

Project gerealiseerd in samenwerking met Theo van den Aker opdracht van de provincie Overijssel, de gemeenten Zwolle en Zwartewaterland. Projectbegeleiding: SKOR en KCO. Met financiële ondersteuning van het Stimuleringsfonds voor Architectuur (regeling Belvedère).



DVD De uitbreiding van polder Mastenbroek:: € 20,--

Bestellen: rose@rosedebeer.nl
(excl. verzendkosten)








ZWOLLE – De nieuwste uitbreidingswijk van de Nederlandse stad Zwolle ligt in Quebec, Canada. Zwolle wordt bedreigd door de oprukkende polder Mastenbroek. Niet de boeren uit de polder, maar de stadsbewoners van Zwolle zijn genoodzaakt om te emigreren. De stedelingen moeten zich verdedigen tegen het oprukkend groen. Een vreemd scenario? Niet in de film 'De uitbreiding van polder Mastenbroek' van Sjaak Langenberg en Theo van den Aker. Geijkte patronen beheersen de ruimtelijke ordening. Stadsuitbreiding is de normaalste zaak van de wereld. Ook polder Mastenbroek staat onder druk van de ambities van de omliggende steden, maar in 'De uitbreiding van polder Mastenbroek' zijn de rollen omgedraaid. De film plaatst de actuele problematiek van de relatie tussen de stad en het landelijk gebied in een nieuw verband. In een filmisch rollenspel worden bewoners van de polder uitgedaagd om hun defensieve positie te verlaten en zich te ontplooien als projectontwikkelaars van hun gebied. Ook deskundigen op het terrein van de ruimtelijke ordening worden ertoe aangezet om hun grenzen te verleggen en onder het oog van de camera plannen voor 'polderuitbreiding' te ontwikkelen. Zo loopt de documentair gedraaide film na de aftiteling door in de werkelijkheid. Landschapsarchitecten, ontwerpers, het Innovatienetwerk Groenruimte en Agrocluster, Alterra en de Dienst Landelijk Gebied werkten mee aan de film. Eén van de plannen die werd ontwikkeld, werd speciaal voor de film verder uitgewerkt door ontwerpster Ester van de Wiel. Dit plan behelst de oprichting van een wooncoöperatie van boeren die het polderareaal voor de bewoners veilig stelt, doordat de boeren zelf als projectontwikkelaar van het gebied optreden. Zij vaardigen woonquota uit en staan op beperkte schaal woningbouw toe onder het motto "Bouwen voor de leegte".

Door de rollen om te draaien waren de betrokken partijen genoodzaakt om zich in elkaars motieven te verdiepen. Door deze strategie kwamen nieuwe, onvermoede inzichten boven tafel die een positieve bijdrage leverden aan de relatie tussen stad en land. Mastenbroekers stonden steviger in hun schoenen. 'Er worden heel veel nota's geproduceerd, maar die filmbeelden blijven langer hangen,' zei de voorzitter van Polderbelangen tijdens een filmvertoning in het NAi. Buiten de polder werd de film en de strategie van omkering door veel organisaties die actief zijn op het gebied van ruimtelijke ordening met grote belangstelling bekeken.

'Al sinds 1967 rijd ik vrijwel dagelijks op de meest uiteenlopende uren van de dag én nacht door Mastenbroek, langs de Nieuwe Wetering naar Zwolle en vanuit Zwolle weer terug naar Genemuiden. Nooit zie je enig teken van leven na het middernachtelijke uur. Na de première van 'De uitbreiding van de Polder Mastenbroek' zaterdagavond 20 november, waar meer dan de helft van de Mastenbroekers getuige van waren, togen we na 0.00 uur huiswaarts. Vrijwel alle boerderijen langs de Nieuwe Wetering baadden in een, nooit eerder op dit tijdstip vertoonde, oceaan van huiskamerlijk licht.'
Uit column Tiem van Dalfsen, statenfractie PvdA, Provincie Overijssel

“'Bij de boeren zelf is het idee zeker blijven hangen. Biologisch melkveehouder Pelleboer zegt dat er zeker verder over gesproken zal worden. 'Die coöperatie komt er misschien wel. Gebundeld ben je veel sterker'. De reactie van Pelleboer past uitstekend bij de visie van Langenberg. 'De film zelf is misschien niet eens het uiteindelijke kunstwerk, maar de schakel in de hoofden van de mensen. Er kan verder worden gegaan aan de hand van de film'
Uit "Polderfilm verbreedt horizon", Niek Idema, De Stentor/Zwolse Courant

© Sjaak Langenberg & Theo van den Aker